Hákon Hansson

Landstólpinn, samfélagsviðurkenning Byggðastofnunar, er veittur einstaklingi, fyrirtæki eða hópi, fyrir viðvarandi starf eða framtak sem vakið hefur jákvæða athygli á byggðamálum, landsbyggðinni í heild, eða einhverju tilteknu byggðarlagi og þannig aukið veg viðkomandi samfélags. Landstólpinn var veittur í fyrsta sinn 2011. Heitið Landstólpinn er fengið úr kvæði Jónasar Hallgrímssonar, Alþing hið nýja. Jónas segir bóndann stólpa búsins og búið stólpa landsins, það sem landið treystir á. Því skal hann virður vel eins og segir í kvæðinu. Viðurkenning þessi er þó auðvitað ekki bundin við landbúnað eða sveitir landsins, heldur er merking búsins í bændasamfélagi 19. aldar yfirfærð á nútímasamfélagið, sem byggir á mörgum stoðum og stólpum.

Viðurkenningargripinn hannaði listakonan Kata Sümegi sem rekur listasmiðju á Borgarfirði eystri. Það er hægt að horfa á hann frá ýmsum sjónarhornum, en grunnhugmyndin eru tveir svanir sem teygja sig í átt að sólarupprásinni.

Tilnefningar til Landstólpans bárust víðsvegar að af landinu, en alls voru 12 aðilar tilnefndir. Niðurstaða dómnefndar sem í sitja starfsmenn Byggðastofnunar varð sú að veita Hákoni Hanssyni dýralækni á Breiðdalsvík Landstólpann 2021. Í ávarpi sínu sagði Aðalsteinn Þorsteinsson, forstjóri Byggðastofnunar, m.a. þetta:

Hákon Hansson er fæddur á Höfn í Hornafirði árið 1950 en flutti til Kópavogs ásamt fjölskyldu sinni fimm ára gamall. Hann er sonur hjónanna Bjarkar Hákonardóttur og Hans Jóhannssonar sem bæði eru látin. Hákon hefur lengst af starfað sem dýralæknir en áhugi á dýralækningum kom snemma í ljós og eftir útskrift úr Menntaskólanum í Hamrahlíð fór Hákon í nám í dýralækningum til Þýskalands. Að námi loknu vann Hákon hjá dýralæknaþjónustu í Norður-Þýskalandi en flutti svo austur á land og settist að á Breiðdalsvík árið 1977 þegar hann tók við nýstofnuðu embætti héraðsdýralæknis á suðurfjörðum Austfjarða. Hann sinnti embættinu þar til það var lagt niður árið 2011 og var eftir það sjálfstætt starfandi dýralæknir þar til hann hætti formlega um síðustu áramót eftir 44 ára feril.

Hákon var alla tíð ákaflega vel liðinn sem dýralæknir og reyndist traustur vinur margra þeirra ungu dýralækna sem komið hafa austur síðustu ár og áratugi. Bændur hafa lýst honum sem einstaklega óeigingjörnum, ósérhlífnum, og hjálpsömum dýralækni sem sýndi mikinn skilning þegar á reyndi. Ekki skipti máli hvort menn hefðu samband við Hákon að nóttu til eða degi í sauðburði, ávallt hafi hann verið til þjónustu reiðubúinn.

Hákon hefur alla tíð látið sig atvinnu- og samfélagsmál í Breiðdal varða. Hann var um tíma stjórnarformaður Hraðfrystihúss Breiðdælinga á árunum 1983-1987 og formaður stjórnar kaupfélagsins á árunum 1978 til 1985. Hann er einn af forvígismönnum Breiðdalsseturs, situr þar í stjórn og hefur verið formaður um árabil. Hann vann ötullega að því að borkjarnasafn Náttúrufræðistofnunar Íslands yrði flutt til Breiðdalsvíkur árið 2017 og hann var ein helsta driffjöðurin þegar vinna hófst við að koma upp Rannsóknarsetri Háskóla Íslands á Breiðdalsvík sem nú er orðið að veruleika.
Hákon var persónukjörinn oddviti Breiðdalshrepps á árunum 2014 – 2018 sem segir auðvitað talsvert um stöðu hans í samfélaginu, en þetta voru að mörgu leyti mjög erfið ár í sögu Breiðdalshrepps. Breiðdalshreppur var eitt fyrsta byggðarlagið til að taka þátt í verkefnum Byggðastofnunar brothættar byggðir. Hákon kom þar fram af festu sem leiðtogi heimamanna. Hann hefur jafnan verið vakinn og sofinn yfir hagsmunum síns byggðarlags og ekki hikað við að beita sér þegar þess hefur þurft fyrir velferð þess og hagsmunum íbúa. Það er samdóma álit allra sem rætt er við að Hákon er ein meginstoðin í samfélaginu í og við Breiðdal.

Menn nota orð eins og „máttarstólpi“ eða þess vegna „aðalgaurinn“ til að lýsa honum en eitt er víst að hann tæki ekki undir slíkt sjálfur.

Mynd: Við afhendingu viðurkenningarinnar. Frá vinstri: Jón Björn Hákonarson, bæjarstjóri Fjarðabyggðar, Aðalsteinn Þorsteinsson, forstjóri Byggðastofnunar og Hákon Hansson, handhafi Landstólpans 2021.