Austurbrú kennir samfélagstúlkun í fyrsta sinn
Við lifum á tímum fjölmenningar. Við tökum þátt í alþjóðasamfélaginu og hnattvæðingunni, eigum í ýmis konar samskiptum við aðrar þjóðir, heimsækjum og störfum erlendis og tökum á móti fólki af erlendum uppruna, nú sem aldrei fyrr. Í haust byrjum við með einstaklega spennandi nám í samfélagstúlkun sem er mikilvægt fag á þessum tímum. Þetta í fyrsta skipti sem Austurbrú býður upp á slíkt nám en það er hannað sérstaklega fyrir innflytjendur.
Samfélagstúlkur miðlar munnlega merkingu á milli aðila sem ekki tala sama tungumál, án þess að taka afstöðu til viðfangsefnisins. Hann þarf að hafa þekkingu á tveimur eða fleiri tungumálum en líka þekkingu á mismunandi menningarheimum og siðavenjum. Til að útskýra málið betur fengum við Birnu Imsland til að ræða við okkur um námið, starf samfélagstúlksins og mikilvægi þess fyrir nútímasamfélög sem verða sífellt fjölmenningarlegri. Birna er lærður ráðstefnutúlkur með MA-próf frá Háskóla Íslands. Hún hefur mikla reynslu af kennslu samfélagstúlkunar og verður einn af kennurum námsins sem Austurbrú býður upp á í haust.
„Ég vinn mikið sem rittúlkur fyrir heyrnarskerta en var áður fyrr táknmálstúlkur og túlkaði líka mikið á námskeiðum sem kennd voru á ensku,“ segir Birna. „Þegar ég byrjaði að túlka var ekkert túlkanám í boði, þannig að ég er upphaflega sjálflærð. Ég lenti í alls konar atvikum og vandræðum með tungumál og aðstæður sem hefði verið gott að vera undirbúin fyrir. Ég þurfti því að læra af reynslunni og það tók mig langan tíma að verða fagleg í starfinu. Það fór líka mikil orka í þann lærdóm sem hefði verið gott að geta notað frekar í túlkunina sjálfa og þess vegna finnst mér mjög mikilvægt að kenna þetta fag og ég tek fagnandi öllum þeim sem annað hvort langar að læra það eða eru nú þegar starfandi sem sjálflærðir túlkar og vilja verða faglegri.
Hverjar eru áherslurnar í náminu?
„Í námsleið fyrir samfélagstúlka er gert ráð fyrir að fólk hafi náð góðu valdi á íslensku og að minnsta kosti einu öðru tungumáli og geti túlkað á milli þeirra. Námið er hannað fyrir innflytjendur en ég hef líka kennt mörgum Íslendingum sem hafa lært önnur mál en íslensku og vilja starfa sem túlkar. Við erum nefnilega ekki að kenna tungumál heldur allt hitt sem hefur að gera með túlkun. Til dæmis hvernig fólk á að haga sér í túlkaaðstæðum, hvert er hlutverk túlksins og hvað er ekki á verksviði hans. Hvernig getur túlkur undirbúið verkefni, hvað á að gera til að samskipti gangi sem best, hvernig virkar þagnarskylda og margt fleira. Nemendur þurfa að taka frá tíma til að hlusta á upptökur með kennsluefni, vinna einstaklings- og hópverkefni og taka þátt í umræðum á netinu. Í lok námsins eru þeir komnir með ýmis verkfæri í hendurnar sem nýtast í túlkastarfinu.“
Fram skal tekið að námið er að mestu leyti fjarnám en síðan er skyldumæting í staðlotur og þar fara fram umræður og verklegar æfingar. Þá eru kennslustundir einu sinni í viku sem nemandi verður að mæta í og auk þess er gert ráð fyrir heimanámi.
En í hverju er mikilvægi námsins fólgið?
„Góð túlkun tryggir góð samskipti og ef hún er ófagleg eða einfaldlega röng geta hent dýrkeypt mistök sem valda vandræðum, misskilningi, óþarfa sársauka og þess vegna misskiptingu.“
Vel menntuðum túlki líður betur í vinnunni
Birna segir að námið henti svo að segja öllum sem kunna góð skil á a.m.k. tveimur tungumálum. „Ísland er orðið fjölmenningarlegt samfélag,“ segir hún. „Hér er margt hæfileikaríkt fólk að túlka alls staðar á landinu, á öllum sviðum samfélagsins. Það er mikilvægt fyrir alla íbúa landsins, sama hvar þeir fæddust eða ólust upp, að þau sem túlki séu vel menntuð í faginu. Vel menntuðum túlki líður líka betur í vinnunni en ólærðum og fyrir vikið verður hann betri starfskraftur.“
Hún segir að nám í samfélagstúlkun geti opnað ýmsar dyr að skemmtilegri reynslu. Fólk sem hafi lært túlkun geti ráðið sig hjá túlkaþjónustum og farið í alls konar verkefni hingað og þangað. „Þess vegna má segja að vinnan henti fólki sem er opið, snöggt að hugsa, sækist í fjölbreytni í starfi en er samt rólegt og yfirvegað,“ segir Birna og heldur áfram: „Túlkamenntað fólk getur líka ráðið sig í störf þar sem reynir á tungumálakunnáttu og túlkun getur verið hluti af starfinu. Sem dæmi má taka starf skólaliða í skólum þar sem nemendur og foreldrar eru af erlendu bergi brotnir. Annað dæmi eru stórir vinnustaðir þar sem tryggja þarf góð samskipti milli fólks sem talar ólík tungumál. Túlkanámið er líka tilvalið fyrir fólk sem vinnur á slíkum vinnustöðum.
Hvaða dyr getur námið opnað m.t.t. til frekara náms?
„Á undan eða eftir þessu námi getur verið gott að bæta við sig formlegu námi í tungumálum, t.d. íslensku sem annað mál, ýmiss konar brúarnámi, t.d. skólaliðabrú, en einnig eru í boði á háskólastigi diplómanám í samfélagstúlkun og meistaranám í ráðstefnutúlkun við Háskóla Íslands.“
Viltu vita meira?
Áhugasamir geta fengið enn frekari uppýsingar um starf samfélagstúlka með því að kynna sér starfaprófíl samfélagstúlka á vef Fræðslumiðsstöðvar atvinnulífsins.
Skráðu þig!
Nánari upplýsingar
Hrönn Grímsdóttir
Nánari upplýsingar
Þorbjörg Ólöf Jónsdóttir
Fleiri fréttir
Frá stofnun hefur Austurbrú unnið að fjölmörgum verkefnum á sviði menningar, markaðssetningar, atvinnuþróunar og fræðslu. Kynntu þér nýjustu tíðindin!
Skoða fréttasafn
