Árið 2025 fer fram uppgjör á einu lengsta og umfangsmesta þróunarverkefni sinnar tegundar á Íslandi – sjálfbærniverkefni Alcoa Fjarðaáls og Landsvirkjunar. Verkefnið, sem hófst árið 2004 í tengslum við Kárahnjúkavirkjun og álverið í Reyðarfirði, miðar að því að fylgjast með áhrifum framkvæmda á samfélag, umhverfi og efnahag Austurlands – með sjálfbæra þróun að leiðarljósi.
Niðurstöðurnar eru settar fram í þremur meginflokkum:
• Samfélagsvísar, sem mæla þróun mannfjölda, jafnréttismál, heilsu og menntun.
• Umhverfisvísar, sem fylgjast með gæðum náttúrunnar.
• Efnahagsvísar, sem skoða atvinnulíf, þjónustu og fjárhagsstöðu sveitarfélaga.
Fyrsta greining uppgjörsins beinist að íbúaþróun síðustu 20 ára og niðurstöðurnar eru áhugaverðar: Austfirðingum hefur fjölgað um 17,3% síðan 2004 – mest í tengslum við framkvæmdir fyrstu árin. Mest hefur fjölgunin verið á miðsvæði Austurlands, sérstaklega á Egilsstöðum og Reyðarfirði. Á sama tíma hefur fækkað í mörgum minni byggðakjörnum.
Aldurssamsetningin hefur einnig breyst: Fleira ungt fólk er nú á svæðinu en börnum hefur fækkað og fjölgun í hópi eldra fólks er veruleg. Þessar breytingar kalla á endurskoðun á þjónustu og stefnumótun – og sjálfbærniverkefnið veitir mikilvægar upplýsingar til þess.
Á vef sjálfbærniverkefnisins hafa nýverið verið birtar þrjár áhugaverðar fréttir sem kafa dýpra í niðurstöður greiningarinnar:
• Íbúum fjölgar á Austurlandi – fjölgun á Austurlandi er raunveruleg, en hlutfall svæðisins af heildarmannfjölda landsins minnkar.
• Íbúaþróun og byggðirnar – vöxtur á miðsvæði en áskoranir á jaðarsvæðum kalla á nýja nálgun.
• Breytt aldurssamsetning kallar á viðbrögð – eldra fólk fjölgar, börnum fækkar. Hvað þýðir það fyrir þjónustu og skipulag framtíðar?
Allar nánari upplýsingar um verkefnið og niðurstöður má finna á www.sjalfbaerni.is. Þar er einnig að finna sögu verkefnisins, mælikvarða og fleiri greiningar sem munu birtast á árinu.
Austurbrú hvetur jafnframt alla sem hafa áhuga á framtíð Austurlands til að fylgja Facebook-síðu verkefnisins „Sjálfbærniverkefni á Austurlandi“ þar sem tilkynningar, greiningar og gögn verða kynnt eftir því sem þau berast.
Frá stofnun hefur Austurbrú unnið að fjölmörgum verkefnum á sviði menningar, markaðssetningar, atvinnuþróunar og fræðslu. Kynntu þér nýjustu tíðindin!
Skoða fréttasafn